Phòng thí nghiệm P1–P4 & Yêu cầu an toàn sinh học
Trong thời đại mà dịch bệnh mới nổi và nguy cơ sinh học ngày càng phức tạp, việc xây dựng và vận hành phòng thí nghiệm an toàn sinh học theo chuẩn quốc tế trở thành nhu cầu cấp thiết. Cuốn sách này cung cấp cái nhìn toàn diện về các cấp độ phòng thí nghiệm P1, P2, P3, P4, cùng những yêu cầu khắt khe về thiết kế, vận hành và quản lý an toàn.
Với cách trình bày mạch lạc, dễ tiếp cận, sách vừa tổng hợp kiến thức lý thuyết, vừa gắn liền với các hướng dẫn thực tiễn, từ tiêu chuẩn WHO, CDC đến ứng dụng trong điều kiện Việt Nam. Độc giả sẽ tìm thấy trong sách những chỉ dẫn hữu ích để áp dụng ngay trong công việc nghiên cứu, quản lý và thiết kế phòng thí nghiệm.
Cuốn sách dành cho nhiều đối tượng: nhà khoa học, kỹ thuật viên, cán bộ quản lý phòng thí nghiệm, sinh viên ngành y–sinh học, cũng như các kỹ sư và nhà thầu thiết kế, xây dựng phòng thí nghiệm.
Không chỉ dừng lại ở kiến thức chuyên môn, sách còn nhấn mạnh tầm quan trọng của văn hóa an toàn sinh học, giúp hình thành tư duy trách nhiệm trong nghiên cứu khoa học. Đây là một cẩm nang thiết thực và đáng tin cậy cho bất kỳ ai quan tâm đến lĩnh vực an toàn sinh học.
MỤC LỤC
Lời mở đầu & Giới thiệu
-
Lý do cần tiêu chuẩn an toàn sinh học trong nghiên cứu hiện đại
-
Tầm quan trọng của BSL với sức khỏe cộng đồng
-
Lịch sử phát triển khái niệm phòng thí nghiệm an toàn sinh học
-
Đối tượng và mục tiêu của cuốn sách
Chương 1: Tổng quan về An toàn Sinh học
-
Khái niệm Biosafety & Biosecurity
-
Phân loại tác nhân sinh học (Risk Group 1–4)
-
Mối liên hệ giữa nhóm nguy cơ và cấp BSL
-
Nguyên tắc cơ bản: ngăn chặn – bảo vệ – xử lý sự cố
-
Bài học từ các sự cố lịch sử
Chương 2: Phòng Thí Nghiệm P1 – BSL-1
-
Đặc điểm chung và tác nhân sinh học liên quan
-
Yêu cầu cơ sở hạ tầng
-
Trang thiết bị cơ bản
-
Quy trình vận hành chuẩn (SOP)
-
Đào tạo và giám sát nhân viên
-
Ví dụ thực tế và ứng dụng
Chương 3: Phòng Thí Nghiệm P2 – BSL-2
-
Nguy cơ và tác nhân điển hình
-
Yêu cầu thiết kế & bố trí không gian
-
PPE & tủ an toàn sinh học Class II
-
Quy trình xử lý mẫu & khử nhiễm
-
Kiểm soát ra vào và nhật ký phòng lab
-
Ví dụ thực tế tại bệnh viện, viện nghiên cứu
Chương 4: Phòng Thí Nghiệm P3 – BSL-3
-
Tác nhân nguy hiểm và khả năng lây qua đường hô hấp
-
Kiến trúc: áp suất âm, airlock, phòng đệm
-
Hệ thống thông gió – lọc HEPA kép
-
Tủ an toàn sinh học Class II/III
-
Quy trình ra/vào và khử khuẩn bắt buộc
-
Đào tạo đặc biệt và kiểm tra sức khỏe định kỳ
-
Case study nghiên cứu lao, cúm độc lực cao
Chương 5: Phòng Thí Nghiệm P4 – BSL-4
-
Mức nguy cơ tối đa và tác nhân chết người
-
Thiết kế cách ly tuyệt đối – phòng trong phòng
-
Bộ bảo hộ toàn thân áp lực dương
-
Quy trình khử nhiễm ba lớp
-
Hệ thống an ninh và giám sát 24/7
-
Ví dụ về các P4 nổi tiếng thế giới
Chương 6: Tiêu Chuẩn Quốc Tế & Hướng Dẫn Thiết Kế
-
WHO Laboratory Biosafety Manual
-
CDC & NIH guidelines
-
ISO 35001, ISO 14644
-
GMP và mối liên hệ với an toàn sinh học
-
Nguyên tắc thiết kế tối ưu: luồng người – luồng mẫu – luồng khí
-
Checklists thiết kế
Chương 7: Quy Trình Vận Hành & Đào Tạo
-
SOP cho từng cấp P1–P4
-
Quy trình vệ sinh, khử nhiễm
-
Huấn luyện định kỳ và đánh giá năng lực
-
Quản lý hồ sơ và nhật ký
-
Đánh giá rủi ro trước thí nghiệm
Chương 8: Quản Lý Rủi Ro & Ứng Phó Sự Cố
-
Nhận diện và phân tích rủi ro
-
Phân loại sự cố
-
Quy trình phản ứng khẩn cấp
-
Báo cáo và điều tra sự cố
-
Bài học từ các vụ việc thực tế
Chương 9: Case Study & Phụ Lục
-
Ca điển hình P1–P4 ở Việt Nam & thế giới
-
Mẫu checklist an toàn sinh học
-
Danh mục thiết bị tối thiểu cho từng cấp
-
Mẫu SOP và biểu mẫu báo cáo
-
Tài liệu tham khảo & liên kết tra cứu
Tổng kết & Lời kêu gọi hành động
-
Tầm quan trọng của tuân thủ tiêu chuẩn an toàn sinh học
-
Kêu gọi hợp tác và chia sẻ kiến thức
