Lưu ý khi thiết kế thi công và thẩm định phòng sạch cho phòng mổ bệnh viện
Phòng mổ bệnh viện là khu vực đòi hỏi tiêu chuẩn phòng sạch nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và đội ngũ y tế. Việc thiết kế, thi công, và thẩm định phòng sạch cần tuân thủ các nguyên tắc quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu về vệ sinh, áp suất, và lưu lượng không khí.
Phòng mổ bệnh viện là khu vực đòi hỏi tiêu chuẩn phòng sạch nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và đội ngũ y tế. Việc thiết kế, thi công, và thẩm định phòng sạch cần tuân thủ các nguyên tắc quan trọng nhằm đáp ứng yêu cầu về vệ sinh, áp suất, và lưu lượng không khí. Hãy cùng thiết bị phòng sạch VCR khám phá ngay những lưu ý khi thiết kế thi công và thẩm định phòng sạch cho phòng mổ bệnh viện để tối ưu hóa hiệu quả và đảm bảo sự an toàn trong quá trình vận hành phòng mổ!
Ngành y tế bệnh viện là một ngành rất rộng lớn và đặc biệt, đặc biệt là các phòng mổ bệnh viện có yêu cầu rất cao về độ sạch của không khí. Thông thường, một dự án phòng sạch phòng mổ bệnh viện đủ tiêu chuẩn hoặc phòng sạch y tế yêu cầu tối thiểu là sử dụng bộ lọc trước với hiệu suất 30% và bộ lọc có hiệu suất cao đến 90% để lọc. Trong điều kiện bình thường, không cần bộ lọc hiệu suất cao, nhưng trong những trường hợp đặc biệt như phòng cách ly, khu vực chăm sóc và xét nghiệm cụ thể, bộ lọc hiệu suất cao là cần thiết.
Tham khảo các loại và cấp độ phòng mổ sạch
Tên Phòng Mổ Bệnh Viện | Loại | Cấp độ sạch |
Phòng mổ vô trùng đặc biệt | I | 100 cấp (luồng không khí tầng cục bộ) |
Phòng mổ vô trùng | II | 1.000 – 10.000 cấp |
Phòng mổ thông thường | III | 100.000 cấp |
Phòng mổ có vi trùng | IV | Không khí sạch thông thường hoặc 100.000 cấp |
Phòng mổ có độc tố | V | Không khí sạch |
Khu vực hỗ trợ phẫu thuật | III | 100.000 cấp |
Phòng sử dụng khác | 100.000 – 1.000.000 cấp |
Phòng sạch của hệ thống bệnh viện lần đầu tiên được sử dụng trong phòng mổ, ngày nay chúng ta gọi là dự án phòng sạch phòng mổ của bệnh viện. Ban đầu, phòng sạch được ứng dụng rộng rãi trong phẫu thuật chỉnh hình do phẫu thuật này mất thời gian và có nguy cơ nhiễm trùng cao. Mức độ kiểm soát lý tưởng là đạt mức độ sạch không khí 100 quanh khu vực bàn mổ. Thông thường, hệ thống lọc không khí hiệu suất cao cấp trên cùng có thể bao phủ diện tích ít nhất 3m x 3m, bao gồm cả bàn mổ và các y bác sĩ.
Các khu vực khác trong bệnh viện cũng ứng dụng phòng sạch y tế, bao gồm phòng sinh, phòng chăm sóc trẻ sơ sinh, phòng bỏng, khu chăm sóc bệnh nhân tim mạch, v.v. Một trong những phát triển mới nhất là việc áp dụng phòng sạch trong phẫu thuật nha khoa, giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng cho nhân viên y tế trong các ca phẫu thuật kéo dài.
Là một trong những khu chức năng quan trọng của bệnh viện, chất lượng kỹ thuật của phòng sạch ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sử dụng và điều trị bệnh nhân. Để nâng cao chất lượng kỹ thuật của phòng sạch, cần quan tâm đến cả ba khía cạnh: thiết kế, xây dựng và bảo trì.
Phòng mổ sạch, là loại phòng sạch được sử dụng rộng rãi nhất trong bệnh viện, sử dụng công nghệ làm sạch không khí thay thế cho các phương pháp truyền thống như tia cực tím nhằm kiểm soát ô nhiễm suốt quá trình phẫu thuật. Trong phòng mổ sạch, tỷ lệ nhiễm trùng của bệnh nhân có thể giảm hơn 10 lần, giúp giảm hoặc không cần sử dụng các loại kháng sinh có thể gây hại cho hệ miễn dịch. Đặc điểm của phòng mổ sạch là phải không có bụi và vô trùng.
Phòng sạch bệnh viện bao gồm nhiều khu vực như phòng mổ, khoa sản, khu chăm sóc trẻ sơ sinh (NICU), ICU (đơn vị chăm sóc đặc biệt), khu bỏng, phòng giải phẫu, phòng thí nghiệm phòng sạch, phòng lọc máu nhân tạo, và phòng mẫu bệnh phẩm. Chất lượng của các dự án phòng sạch này có liên quan trực tiếp đến chất lượng chăm sóc y tế của bệnh viện.
1. Thiết kế phòng sạch cho phòng mổ bệnh viện
“Quy tắc nghiệm thu và xây dựng phòng sạch” nhấn mạnh rằng không khí trong lành phải tuân theo nguyên tắc lọc ba cấp độ. Điều này là do, so với hệ thống điều hòa không khí, tỷ lệ tải mật độ bụi của không khí trong lành trong hệ thống lọc cao tới hơn 90%. Do đó, việc lọc ba giai đoạn không khí trong lành phải được chú trọng để đảm bảo chất lượng vận hành. Hiện nay, điều này đã được quy định trong các tiêu chuẩn và thông số kỹ thuật của khoa phẫu thuật sạch bệnh viện. Ngoài ra, gió hồi phải có bộ lọc để đạt hiệu quả tốt nhất. Chỉ khi các nhà thiết kế hiểu chính xác các yêu cầu của tiêu chuẩn thì phòng sạch mới có thể đáp ứng được yêu cầu chức năng của bệnh viện ở mức độ cao nhất.
Để đảm bảo chất lượng của các dự án phòng sạch, các nhà thiết kế cũng phải tiến hành nghiên cứu và kiểm tra cẩn thận trên công trường xây dựng phòng sạch của bệnh viện, nếu không, chất lượng của các dự án phòng sạch sẽ bị ảnh hưởng. Ví dụ, khi kiểm tra nồng độ bụi trong phòng sạch của bệnh viện, người ta bất ngờ phát hiện ra rằng nồng độ bụi nhìn chung tăng mạnh và vượt tiêu chuẩn nghiêm trọng. Điều đầu tiên các kỹ sư nghĩ đến là rò rỉ ở cửa thoát khí của bộ lọc. Sau khi kiểm tra, mặc dù phát hiện đúng là có rò rỉ, nhưng nó không tương đương với nồng độ bụi được phát hiện. Theo kinh nghiệm, điều này là do thiết kế cửa thoát khí mới không phù hợp. Cửa thoát khí mới hướng xuống nằm trên đỉnh tầng 5, và ngay bên dưới có trạm rác, đổ rác thường xuyên và lượng lớn bụi dày phát ra từ cửa thoát khí mới. Vị trí thoát gió mới như vậy chắc chắn sẽ gây nguy hiểm cho độ sạch trong nhà. Dù chất lượng xây dựng sau này có tốt đến đâu, chất lượng kỹ thuật của phòng sạch sẽ khó đáp ứng yêu cầu. Trên thực tế, điều này không phù hợp với yêu cầu rằng phòng mổ sạch mới cần tránh xa các nguồn ô nhiễm.
Thiết kế là cơ sở cho chất lượng của các dự án phòng sạch. Việc thiết kế các dự án phòng mổ sạch trong bệnh viện không thể thực hiện một cách khép kín. Các vấn đề cần phải được giải quyết liên tục để đáp ứng yêu cầu về chất lượng của các công trình phòng sạch. Thiết kế chính là sự đảm bảo đầu tiên về chất lượng của các công trình phòng sạch.
2. Thi công phòng sạch cho phòng bệnh viện
Kiểm soát chất lượng xây dựng phòng sạch có thể được chia thành ba giai đoạn: giai đoạn chuẩn bị, giai đoạn thi công và giai đoạn nghiệm thu.
Những điểm chính của kiểm soát chất lượng trong giai đoạn chuẩn bị
Xem xét kỹ lưỡng các bản vẽ và tóm tắt kỹ thuật
Hiểu đầy đủ mục đích thiết kế và chuẩn bị các bản vẽ. Công việc xem xét chung và tóm tắt kỹ thuật là những mắt xích kỹ thuật quan trọng để đảm bảo chất lượng thi công phòng sạch. Việc phát hiện và giải quyết các vấn đề kỹ thuật khó vận hành trong quá trình thi công là nền tảng vững chắc để đảm bảo chất lượng thi công phòng sạch.
Trong quá trình thi công sẽ có nhiều mâu thuẫn khác nhau, đòi hỏi bên thi công phải phối hợp với bên thiết kế và thi công để có những thay đổi hợp lý mà vẫn đảm bảo chất lượng thi công phòng sạch.
Ví dụ, trong quá trình kiểm tra một dự án cải tạo và mở rộng phòng sạch, người ta phát hiện rằng kích thước ống dẫn khí được thiết kế ban đầu không thể thi công trên trần treo do chiều cao sàn của tòa nhà chính bị hạn chế. Sau khi bên thi công phối hợp với thiết kế và chủ đầu tư, kích thước ống gió được thay đổi từ vuông sang phẳng, không chỉ đáp ứng yêu cầu về thể tích không khí mà còn đảm bảo chiều cao trần công trình.
Kiểm soát chặt chẽ chất lượng vật tư, thiết bị
Vật tư, thiết bị phòng sạch chủ yếu bao gồm các loại vật liệu trang trí và vật liệu thiết bị điều hòa không khí. Vật liệu trang trí phải được kiểm tra và xác nhận theo đúng yêu cầu của tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia liên quan, thông số kỹ thuật nghiệm thu chất lượng xây dựng và hồ sơ thiết kế. Phòng sạch nên sử dụng những vật liệu không tạo ra bụi, không tích tụ bụi, có khả năng chống ăn mòn, chống ẩm và chống nấm mốc, dễ lau chùi và có chức năng chống cháy. Không thể sử dụng tấm gỗ và thạch cao làm vật liệu trang trí bề mặt.
Vật liệu cách nhiệt của điều hòa không khí cũng phải tuân thủ các quy định quốc gia liên quan và đáp ứng các yêu cầu như chống ăn mòn, không tạo bụi, không bám bụi và chống cháy.
Những điểm chính trong kiểm soát chất lượng dự án
Chọn đội ngũ xây dựng được đào tạo chuyên nghiệp
Thi công phòng sạch bao gồm các lĩnh vực như trang trí, HVAC (hệ thống điều hòa không khí và thông gió), điện và khí y tế. Đội ngũ thi công cần phải có sự hiểu biết toàn diện về các quy chuẩn xây dựng, công nghệ và tiêu chuẩn chất lượng trong thi công phòng sạch. Nếu không, chất lượng công trình rất khó để đảm bảo.
Kiểm soát các điểm niêm phong trong phòng sạch
Mục tiêu của kiểm soát niêm phong là đảm bảo chất lượng thi công niêm phong của cấu trúc bao quanh phòng sạch, như việc đảm bảo các mối nối giữa các tấm vách được trám kín đồng đều để tránh rò rỉ không khí. Các ổ cắm, công tắc, đầu báo khói, hộp đèn, đèn y tế, và các thiết bị khác được gắn trên tường và trần đều cần được niêm phong kỹ lưỡng bằng keo. Các ống dẫn khí và các bộ phận trong tủ dụng cụ cũng phải được áp dụng các biện pháp niêm phong chắc chắn và hiệu quả.
Kiểm soát chất lượng đường ống cấp và hồi khí
Việc niêm phong các ống dẫn khí của hệ thống cấp và hồi khí là nhằm ngăn ngừa không khí ô nhiễm xâm nhập vào ống và tránh không khí ô nhiễm bên trong thoát ra ngoài, giúp duy trì độ sạch trong phòng và kéo dài tuổi thọ của các bộ lọc hiệu quả cao. Trong quá trình thi công, cần kiểm soát kỹ chất lượng xử lý đường ống, quy trình xây dựng và lắp đặt thiết bị.
- Khi gia công đường ống, cần phải đảm bảo ống và các thiết bị liên quan được làm sạch và niêm phong đúng cách. Sử dụng thép tấm mạ kẽm chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu về độ phẳng, nhẵn, bền và chống ăn mòn. Vật liệu giảm âm bên trong phải là loại không tạo bụi, không rơi ra (sợi), không hấp thụ ẩm và không gây ô nhiễm. Tránh sử dụng các vật liệu rời rạc hoặc xốp, nên chọn vật liệu sợi dạng nỉ được bọc trong vật liệu ngăn sợi.
- Trước khi chế tạo ống, cần dùng chất tẩy rửa trung tính để loại bỏ dầu và bụi. Sau khi chế tạo, cần lau sạch bề mặt bên trong bằng vải lụa trắng cho đến khi không còn dầu hoặc bụi.
- Sau khi xử lý và làm sạch ống dẫn, cần dùng màng nhựa để bảo vệ hai đầu ống trước khi chuyển đến công trường lắp đặt. Tất cả các phụ kiện và thiết bị phải được làm sạch trước khi lắp đặt, nếu không sẽ không thể lắp đặt được.
Trong quá trình kết nối ống và lắp đặt thiết bị, cần thực hiện các biện pháp niêm phong để tránh ô nhiễm thứ cấp. Do ống mềm và các khớp nối mềm có khả năng bám bụi, khi kết nối đường ống với các thiết bị di động, có thể sử dụng các khớp nối mềm nhưng không nên sử dụng trên toàn bộ hệ thống.
- Kiểm soát ô nhiễm vi sinh vật thứ cấp: Ô nhiễm vi sinh vật thứ cấp, một yếu tố dễ bị bỏ qua, thường tồn tại trong các thiết bị xử lý điều hòa không khí. Các hạt bụi và vi khuẩn tích tụ trong hệ thống điều hòa, đặc biệt trong môi trường có nhiệt độ và độ ẩm cao, tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật phát triển và gây ra ô nhiễm thứ cấp. Đặc biệt, các khớp nối mềm thường không được cách nhiệt, có thể dẫn đến ngưng tụ và trở thành nguồn lây nhiễm vi sinh vật thứ cấp.
- Biện pháp phòng ngừa: Trong trường hợp phòng sạch y tế, ngay cả một số lượng nhỏ các khớp nối mềm cũng phải được cách nhiệt hoặc thiết kế hai lớp để ngăn ngừa ngưng tụ.
Niêm phong trong bộ điều hòa không khí
Tất cả các khớp nối của bộ điều hòa không khí kết hợp cần phải được niêm phong kỹ. Cần lắp đặt gioăng nước trên ống thoát nước ngưng tụ của bộ làm mát bề mặt để đảm bảo hệ thống điều hòa kín hoàn toàn, không có rò rỉ khí.
Xem thêm: Thi công phòng sạch đạt chuẩn như thế
3. Những điểm chính của kiểm soát chất lượng trong giai đoạn nghiệm thu
Việc kiểm tra và gỡ lỗi hệ thống điều hòa không khí phòng sạch là một nhiệm vụ quan trọng và không thể thiếu trong giai đoạn nghiệm thu của dự án. Thông qua quá trình gỡ lỗi, một số lỗi phát sinh trong quá trình xây dựng có thể được phát hiện kịp thời và khắc phục. Việc gỡ lỗi cũng là một quy trình quan trọng để xác minh tính chính xác của các bản vẽ thiết kế.
Các ống hồi lưu của phòng sạch và hệ thống điều hòa không khí phải được vệ sinh đúng chuẩn trước khi lắp đặt các bộ lọc hiệu suất cao. Sau khi hệ thống điều hòa không khí đã được làm sạch, cần tiến hành thổi khí liên tục trong hơn 12 giờ. Sau đó, các ống hồi lưu và các bộ phận bên trong hệ thống điều hòa cần được vệ sinh và làm sạch một cách kỹ lưỡng.
Sau khi dự án hoàn thành, đơn vị thi công cần tổ chức các bộ phận y tế, các bộ phận sử dụng phòng sạch, đơn vị thiết kế và thi công cùng nhau tiến hành nghiệm thu chất lượng theo các hồ sơ thiết kế kỹ thuật và các quy chuẩn liên quan như "Quy chuẩn kỹ thuật xây dựng khu phẫu thuật sạch trong bệnh viện" , "Quy chuẩn nghiệm thu xây dựng các hệ thống thông gió và điều hòa không khí", và "Quy tắc xây dựng và nghiệm thu phòng sạch". Bên cạnh đó, đơn vị thi công cần giao cho một tổ chức kiểm định độc lập và có năng lực để kiểm tra độ sạch của phòng sạch, đối chiếu với các tài liệu thiết kế và tiêu chuẩn liên quan.
Bảo trì phòng sạch trong bệnh viện là một yếu tố cực kỳ quan trọng để đảm bảo chất lượng không khí và sự an toàn cho bệnh nhân, đặc biệt trong các khu vực như phòng mổ. Cần có một hệ thống kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ để ngăn chặn các sự cố, chẳng hạn như ngất xỉu của nhân viên do không khí không được lọc đầy đủ, hoặc sự gia tăng mức độ vi khuẩn trong phòng mổ.
Một ví dụ đáng chú ý là khi một phòng mổ sạch phát hiện ra nồng độ vi khuẩn tăng cao, buộc phải dừng phẫu thuật để điều tra. Sau khi kiểm tra, phát hiện ra rằng có một lỗ rò trên bộ lọc, điều này không được phát hiện do thiếu một quy trình kiểm tra thường xuyên. Nếu bộ lọc được kiểm tra định kỳ, lỗi này có thể dễ dàng được phát hiện và ngăn ngừa.
Thiết kế, thi công và bảo trì là ba yếu tố không thể thiếu trong việc đảm bảo chất lượng của các công trình phòng sạch bệnh viện. Mỗi yếu tố này đóng vai trò quan trọng để kiểm soát chất lượng không khí và ngăn ngừa ô nhiễm trong phòng mổ, từ đó đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và nhân viên y tế.
Giải pháp phòng mổ áp suất âm: Đối với các bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm, việc thiết lập một phòng mổ áp suất âm là rất quan trọng. Phòng mổ áp suất âm giúp kiểm soát luồng không khí, ngăn không khí ô nhiễm thoát ra ngoài và tạo ra sự khác biệt áp suất để hút khí độc hại ra khỏi phòng, đảm bảo không khí sạch sẽ trong phòng mổ. Tuy nhiên, để phòng mổ áp suất âm hoạt động hiệu quả, các yếu tố như hệ thống thông gió và độ kín của phòng phải được đảm bảo.
Khi thực hiện các biện pháp để duy trì áp suất âm, cần chú ý đến việc kiểm tra các khe hở, cửa sổ, và các thiết bị gắn tường để ngăn không khí ô nhiễm lọt vào, làm mất hiệu quả của hệ thống.
Kiểm tra khói là một quy trình đơn giản dùng để xác định áp suất âm trong phòng. Để thực hiện, cần đặt ống lửa dưới cửa của buồng có áp suất âm, giữ khoảng cách 2 inch so với cửa, bóp bóng đèn để tạo khói và xả khói ra ngoài. Nếu khói bay vào phòng, chứng tỏ phòng có áp suất âm, ngược lại, nếu khói không vào phòng hoặc bị thổi ra ngoài, áp suất không âm.
Yêu cầu đối với kiểm tra: Cửa phòng phải luôn đóng và tất cả cửa sổ trong phòng cũng phải được đóng kín. Nếu phòng có thiết bị lọc không khí (như tủ hút hoặc tủ an toàn sinh học), chúng phải tiếp tục hoạt động trong suốt quá trình kiểm tra. Nếu có phòng trước (như hành lang hoặc phòng phụ), cần kiểm tra sự chênh lệch áp suất giữa các khu vực này.
Để biết thêm chi tiết về thiết kế thi công và thẩm định phòng sạch phòng mổ bệnh viện, xin liên hệ:
THIẾT BỊ PHÒNG SẠCH VCR
· Hotline: 090.123.9008 (call/zalo 24/7)
· Email: info@vietnamcleanroom.com
· Website: vietnamcleanroom.com
· Địa chỉ:
Miền Bắc: 3/172 Xuân Đỉnh, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Miền Nam: 15/42 Phan Huy Ích, P.15, Q. Tân Bình, Tp.HCM
Hieu VCR