Muốn có một sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm tới tay người tiêu dùng thì các nhà máy sản xuất thực phẩm bắt buộc phải tuân thủ các tiêu chuẩn GMP và phòng sạch. Vậy làm sao để xây dựng được một phòng sạch thực phẩm? Để giải quyết câu hỏi đó, Thiết bị phòng sạch VCR sẽ giới thiệu tới các bạn những yêu cầu cơ bản của việc thiết kế phòng sạch thực phẩm qua bài viết này.

Lựa chọn địa điểm trước khi thiết kế phòng sạch thực phẩm

Cần chú ý những vấn đề sau trong quá trình lựa chọn địa điểm cho nhà máy sản xuất thực phẩm của mình:

  • Xung quanh nhà máy không có các nguồn gây ô nhiễm như trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm, nhà máy giết mổ, chế biến, buôn bán gia súc, gia cầm, bãi rác bệnh viện, trạm xử lý nước thải, các mương nước thải…. Cần lựa chọn nơi có nồng độ vi khuẩn thấp, không có khí độc hại và môi trường tự nhiên.
  • Địa điểm xây dựng phòng sạch thực phẩm cần tránh xa các hầm mỏ, đường sắt, sân bay, đường cao tốc, cảng hàng hóa và những nơi khác dễ phát sinh bụi và khí độc hại. Đồng thời tránh xa các khu dân cư, trường học và các địa điểm vui chơi giải trí công cộng.

Nhà máy thực phẩm

  • Địa điểm tốt nhất là nơi bằng phẳng, hoặc nơi có độ dốc nhẹ, nhưng không thể xây dựng ở vùng trũng thấp.
  • Nên chọn vị trí đặt nhà ở nơi có giao thông thuận tiện và đầy đủ các tiện ích như nước, điện, ga và các công trình công cộng khác của thành phố.
  • Yêu cầu về nguồn nước: Có đủ nguồn nước, chất lượng nước phải đạt quy chuẩn quốc gia về nước ăn uống.

Việc lựa chọn địa điểm cần có sự đánh giá và phê duyệt của cơ quan bảo vệ môi trường, và báo cáo đánh giá môi trường do chính phủ ban hành.

Xem thêm: Lợi ích của phòng sạch đối với ngành công nghiệp thực phẩm

Bố trí nhà xưởng khi thiết kế phòng sạch thực phẩm

Nhà xưởng chế biến thực phẩm thường được làm bằng kết cấu thép - bê tông hoặc gạch, tùy vào thiết kế cụ thể của phòng sạch mà lựa chọn loại chất liệu phù hợp. Việc bố trí nhà xưởng chế biến thực phẩm phải hợp lý, không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên kết sản xuất mà còn không thể coi nhẹ việc kiểm soát sức khỏe và an toàn để ngăn ngừa ô nhiễm trong quá trình hoạt động.

1. Nguyên tắc một chiều

Việc bố trí khu vực nhà xưởng trước hết cần đáp ứng yêu cầu của quy trình sản xuất.Tức là quy trình của toàn bộ nhà máy phải thông suốt, tuần tự từng quy trình. Quãng đường vận chuyển phải ngắn và đi thẳng, tránh di chuyển đường vòng và khứ hồi càng nhiều càng tốt.

2. Nguyên tắc kinh tế

nhà máy chế biến thực phẩm

Quá trình sản xuất chỉ có thể được thực hiện nhịp nhàng khi có sự phối hợp của các bộ phận khác nhau. Trong đó quá trình sản xuất cơ bản (quá trình chế biến sản phẩm) là bộ phận chính, các bộ phận sản xuất có liên quan chặt chẽ với nhau. Trên nguyên lý càng gần càng tốt, ví dụ, các phân xưởng sản xuất phụ trợ và các bộ phận dịch vụ nên được bố trí xung quanh các phân xưởng sản xuất cơ bản. Dựa trên cơ sở đáp ứng các yêu cầu công nghệ, cần phải có phương án bố trí cho khối lượng vận chuyển tối thiểu, đồng thời phải sử dụng hết diện tích đất.

3. Nguyên tắc an toàn và bảo vệ môi trường

Việc bố trí khu vực nhà máy phải đảm bảo sản xuất an toàn, có lợi cho sức khỏe thể chất và tinh thần của người lao động. Có đủ phương tiện phòng cháy chữa cháy, bố trí từng bộ phận sản xuất phải đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường, và cần có các biện pháp xử lý chất thải, v.v.

Thiết kế nhà máy chế biến thực phẩm

Yêu cầu trong thiết kế phòng sạch thực phẩm

1. Về mặt bằng, tường và mái nhà

Nền của phòng sạch thực phẩm phải được làm bằng vật liệu không trơn trượt, chắc chắn, không thấm nước, dễ lau chùi, chống ăn mòn, sàn nhà xưởng phải phẳng, không đọng nước, chống va đập, chịu nước và nhiệt, chịu axit và kiềm.

Sàn Epoxy tự cân bằng rất thích hợp sử dụng cho sàn của phòng sạch thực phẩm. Loại sàn này có các ưu điểm như sau:

  • Chống trơn trượt và chống mài mòn
  • Chịu được axit yếu và kiềm yếu
  • Chống bám bụi và tính thẩm mỹ cao, màu sắc đa dạng

thiết kế phòng sạch thực phẩm

  • Tổng thể liền mạch, dễ thi công sạch sẽ, dễ bảo trì
  • Tiết kiệm chi phí xây dựng, bảo dưỡng thuận tiện
  • Thời gian thi công ngắn
  • Và các đặc điểm khác nên rất thích hợp sử dụng cho các xưởng nhà máy sản xuất thực phẩm.

Mặt tiếp giáp giữa tường và nền cần phải cong và không có góc chết. Đối với những nhà xưởng thường xuyên sinh ra hơi nước, dầu nhớt thì tốt nhất nên ốp gạch trắng toàn bộ mặt tường. Trần phòng sạch phải đảm bảo không bị đọng nước, thấm dột, bề mặt trần phải nhẵn, sạch, được sơn chống ăn mòn, có độ dốc thích hợp để tránh đọng nước và đọng các giọt nước chứa vi khuẩn.

2. Cửa ra vào và cửa sổ phòng sạch

Phân xưởng sản xuất thực phẩm sạch cần có lối ra vào dành riêng cho người, hàng hóa, máy móc thiết bị. Chúng ta nên sử dụng các Pass Box để chuyển các mẫu và sản phẩm

Cửa ra vào và cửa sổ của phòng sạch thực phẩm cần phải có các thiết bị chống côn trùng, chống bụi và chống chuột. Các vật liệu được sử dụng phải chống ăn mòn và dễ làm sạch. Bệ cửa sổ cách mặt đất không dưới 1m, có độ dốc 45 độ.

3. Thiết kế công trình thoát nước cho phòng sạch thực phẩm

Đường ống cấp nước sản xuất trong phòng sạch thực phẩm nên làm bằng loại ống không dễ rỉ sét, đường ống cấp nước càng đồng đều càng tốt. Rãnh thoát nước của nhà xưởng nên được lát bằng vật liệu nhẵn, không thấm nước, không được gồ ghề và nứt nẻ trong quá trình thi công, phải tạo độ nghiêng 3% để đảm bảo việc thoát nước của nhà xưởng được thông suốt.

4. Phương tiện khử trùng và vệ sinh

Theo số lượng người trong xưởng, các phòng thay đồ, buồng tắm, rửa và khử trùng tay, nhà vệ sinh, ... Nên được bố trí hợp lý và các công tắc không dùng tay như công tắc điều khiển bằng chân, hoạt động bằng khuỷu tay hoặc công tắc cảm ứng nên được sử dụng cho vòi.

vệ sinh phòng sạch

5. Phương tiện kiểm soát nhiệt độ

Tiêu chuẩn GMP cho phòng sạch thực phẩm cần có hệ thống điều hòa nhiệt độ. Đối với các loại thịt, đạm… những sản phẩm dễ hư hỏng thì trong quá trình sản xuất phải đạt được nhiệt độ và độ ẩm cụ thể. Vào mùa hè, nhiệt độ trong phân xưởng chế biến thịt và thủy sản không được vượt quá 15 ℃ ~ 18 ℃, và nhiệt độ trong các phòng ướp không quá 4 ℃.

6. Thiết kế thông gió và chiếu sáng cho phòng sạch thực phẩm

Trong phân xưởng sản xuất phải có điều kiện thông gió tốt. Nếu áp dụng phương pháp thông gió tự nhiên, tỷ lệ diện tích thông gió trên diện tích mặt đất của phòng sạch không được nhỏ hơn 1:16. Nếu thông gió cơ học được áp dụng, số lần trao đổi không khí không được ít hơn 3 lần một giờ.

Đối với phân xưởng tinh chế sử dụng hệ thống tự chiếu sáng, tỷ lệ giữa diện tích cửa sổ của phòng sạch với diện tích của phòng không được nhỏ hơn 1: 4. Độ rọi của bàn điều khiển chế biến trong phân xưởng tinh chế của nhà máy thực phẩm không được nhỏ hơn 220 Lux và các khu vực khác của phân xưởng không được nhỏ hơn 110 Lux. Độ rọi của bề mặt làm việc của nơi làm việc kiểm tra không được nhỏ hơn hơn 540 Lux và độ rọi của điểm làm việc kiểm tra đèn đối với các sản phẩm chất lỏng đóng chai phải đạt 1000 Lux. Và ánh sáng không được làm thay đổi màu sắc tự nhiên của đối tượng được xử lý. Đèn nhà xưởng phải được trang bị vỏ bảo vệ.

Xem thêm: Thiết kế chiếu sáng trong phòng sạch

7. Kiểm soát nhiệt độ

Phân xưởng chế biến các sản phẩm dễ hỏng cần được trang bị các phương tiện kỹ thuật điều hòa nhiệt độ. Nhiệt độ của phân xưởng chế biến và làm sạch thịt, thủy sản không quá 15 ℃ ~ 18 vào mùa hè và nhiệt độ của phòng ướp thịt không được vượt quá 4 ℃.

Dụng cụ và thiết bị: Các thiết bị, dụng cụ sử dụng trong quá trình chế biến, đặc biệt là máy móc thiết bị tiếp xúc với thực phẩm, bàn mổ, băng chuyền, đường ống và các thiết bị khác, dụng cụ khác cần phải đáp ứng các yêu cầu:

  • Không độc hại và sẽ không gây ô nhiễm cho sản phẩm;
  • Chống ăn mòn, không dễ rỉ, không dễ lão hoá và biến dạng;
  • Dễ dàng làm sạch và khử trùng;
  • Chất liệu của ống mềm được sử dụng trong xưởng phải đáp ứng yêu cầu các tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm liên quan.

Xem thêm: Tiêu chuẩn nhiệt độ, độ ẩm phòng sạch

Từ khóa: