Khám phá công nghệ sản xuất nước giải khát trà xanh
Hiện nay, bên cạnh trà truyền thống còn có trà hoà tan, trà túi lọc, trà xanh đóng chai.
Trong đó, nước giải khát trà xanh là sản phẩm ứng dụng công nghệ máy móc nhiều nhất và có quy trình sản xuất phức tạp nhất. Cùng tìm hiểu công nghệ sản xuất nước giải khát trà xanh qua bài viết dưới đây của VCR để biết thêm thông tin hữu ích.
1. Thông tin chung về nước giải khát trà xanh
Trà đóng chai hay còn gọi là nước giải khát trà xanh được sản xuất bởi công nghệ Aseptic, đây chính là giải pháp hữu hiệu để kết hợp những tinh chất quý có trong trà xanh mà vẫn đảm bảo hương vị thơm ngon và an toàn cho sức khỏe.
Với người Việt Nam, trà xanh là loại nước uống quen thuộc và tốt cho sức khỏe. Khoa học chứng minh rằng, trong lá trà xanh có chất dẫn xuất, tinh dầu, caffeine và một số loại vitamin B3, B2, B1, A giúp người dùng tỉnh táo và hạn chế xảy ra lão hoá. Bên cạnh đó, trà xanh còn có tác dụng diệt khuẩn, giảm đường trong máu, giảm kích thước khối u, chống ung thư,...
Trà xanh đóng chai áp dụng công nghệ tân tiến giúp lưu giữ tinh chất quý của trà mà cách pha truyền thống không có được. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng, sử dụng nước sôi nấu lá trà xanh tươi để uống trực tiếp sẽ tốt hơn nhiều so với trà xanh đóng chai, nhưng các nhà khoa học phân tích nếu sử dụng hình thức pha uống, các thành phần Polysaccharides giúp giảm đường trong máu và hàm lượng Flavonoid giúp giảm huyết áp không đạt hiệu quả cao. Chính bởi vậy, cần có sản phẩm trà xanh đóng chai áp dụng công nghệ tân tiến, tinh chiết những dưỡng chất quý báu có trong loại lá này để mang lại tác dụng trên cho người sử dụng.
2. Quy trình công nghệ sản xuất nước giải khát trà xanh
Quy trình sản xuất nước giải khát trà xanh khá phức tạp, gồm: Thu hoạch trà, diệt men, vò trà, trích ly, lọc bã, phối trộn, tiệt trùng và đóng chai. Cụ thể như sau:
Thu hoạch trà
Công đoạn quan trọng nhất để sản xuất nước giải khát trà xanh chất lượng, đó chính là thu hoạch trà. Việc thu hoạch trà cần thực hiện cẩn thận để đảm bảo chất lượng tinh tuý của sản phẩm cuối cùng.
Trước tiên, bạn cần chọn những búp trà đúng thời điểm trước khi hái trà xanh. Cách tốt nhất, nên thu hái trà khi búp trà có 1 mầm trà và 2 - 3 lá, điều này đảm bảo hương vị tươi mát và chất lượng của trà. Tuỳ thuộc vào quy mô sản xuất, bạn có thể sử dụng máy thu hái trà hoặc dùng tay. Tuy nhiên, để đạt năng suất cao và tiết kiệm thời gian cho các nhà máy đóng chai trà xanh hàng loạt, sử dụng máy thu hái trà là phương pháp tối ưu nhất.
Sau khi hoàn tất quá trình thu hái, trà được chuyển đến nhà máy để thực hiện các công đoạn tiếp theo. Đầu tiên, tiến hành sàng lọc trà để loại bỏ bụi bặm, chất cặn, lá già,... Sau đó, trà sẽ được phân loại theo chất lượng, màu sắc và kích cỡ. Qua quá trình này, trà được phân ra từng loại để đáp ứng nhu cầu khác của thị trường.
Diệt men trà
Công đoạn diệt men trà quyết định đến độ thơm ngon và tạo ra màu xanh đặc trưng cho sản phẩm. Mục đích thực hiện công đoạn này nhằm ức chế enzym - hoạt chất gây ra quá trình oxy hóa và biến trà thành màu nâu, từ đó giúp duy trì màu xanh đặc trưng của lá.
Lá trà được tiếp xúc với nhiệt độ trong suốt quá trình diệt men. Với các nhà sản xuất nước trà giải khát thường sử dụng thùng quay để diệt men trà. Tác dụng của phương pháp này giúp rút ngắn thời gian diệt men, hạn chế tình trạng diệt men không đồng đều và nguy cơ cháy khét khi thực hiện thủ công.
Bên cạnh đó, khi diệt men trà, hương vị và chất lượng của trà được đảm bảo. Quá trình này vừa giữ được màu xanh đặc trưng của lá, vừa giữ được hương thơm độc đáo của từng loại trà.
Tiến hành vò trà
Phương pháp vò trà không chỉ giúp oxy hóa tannin và các tế bào, mà còn làm giảm vị chát, đắng của trà. Theo đó, cần tiến hành vò trà sao cho đạt độ dập 45%, tuy nhiên, cần cẩn thận khi vò trà, tránh làm trà bị rách hoặc dập nát. Để đạt hiệu quả tốt nhất, quá trình vò trà nên được thực hiện ở độ ẩm không khí khoảng 90% và nhiệt độ 22 - 24 độ C.
Để đảm bảo tiêu chuẩn và chất lượng vò trà, sử dụng máy chính là giải pháp tốt nhất. Máy vò trà sẽ giúp kiểm soát độ ẩm, chất lượng cũng như thời gian và độ dập của trà chính xác. Ngược lại, nếu vò thủ công, bạn không thể kiểm soát được lực của tay khiến trà bị dập không đồng đều hoặc dập quá mức, từ đó chất lượng trà bị giảm sút.
Trích ly trà
Trích ly trà được cho là phương pháp thông minh để tách những tinh chất quý của trà xanh. Để hoà tan các chất trong trà, người ta thường sử dụng dung môi, từ đó tạo ra hỗn hợp của chất cần tách và dung môi. Đặc biệt, chỉ cần tách riêng dung môi sẽ thu được chất cần thiết một cách dễ dàng.
Trong quá trình trích ly trà, nhiệt độ cũng là yếu tố quan trọng bởi nó liên quan đến việc tăng vận tốc của các phân tử trong dung môi. Khi nhiệt độ tăng cao, quá trình khuếch tán, thẩm thấu diễn ra hiệu quả hơn và các phân tử di chuyển nhanh hơn. Cần lưu ý, quá trình trích ly không nên thực hiện ở nhiệt độ quá cao vì sẽ làm mất đi tinh chất quý của trà xanh.
Mục tiêu chính của quá trình này là giữ hàm lượng EGCG - chất chống oxy hóa mạnh trong trà xanh. Đồng thời, bạn cũng cần bảo đảm giữ được vị chát và hương thơm đặc trưng của trà xanh. Điều này đòi hỏi sự khéo léo và chuyên nghiệp trong việc điều chỉnh quá trình trích ly và lựa chọn dung môi.
Lọc bã trà
Sau khi hoàn tất quá trình trích ly sẽ thực hiện lọc bã trà để đảm bảo sản phẩm cuối cùng không chứa cặn bã và có màu sắc trong sáng. Đây là bước quan trọng vì trà đóng chai thường được sử dụng ngay sau khi mở nắp.
Để loại bỏ tạp chất, cặn bã mà mắt thường không thể nhìn thấy, người ta sử dụng vi lọc 10 micromet và lọc ly tâm siêu tốc để lọc bã trà. Sau khi lọc, dung dịch trà có độ tinh khiết cao và mùi hương tuyệt hảo.
Phối trộn
Phối trộn là công đoạn phức tạp nhất trong quy trình công nghệ sản xuất nước giải khát trà xanh. Để tạo ra hương vị thơm ngon, người ta thường sử dụng nguyên liệu chất lượng cao như syrup, bột trợ lọc, than hoạt tính, acid citric, saccharose, nước tinh khiết. Tất cả thành phần này đều được nấu chảy, loại bỏ tạp chất và làm nguội đến khi đạt tiêu chuẩn.
Sau đó, tiến hành trộn nước, syrup cùng các chất phụ gia đặc biệt với dung dịch trà đã được trích ly. Quá trình này cần thực hiện tỉ mỉ và cẩn thận, đảm bảo các thành phần được kết hợp hài hoà và đồng nhất.
Khử trùng UHT
Sau khi hoàn thành các công đoạn chế biến, sản phẩm được chuyển đến máy khử trùng UHT nhằm mục đích tiệt trùng sản phẩm ở nhiệt độ 140 độ C trong vòng 30 giây. Sau đó, sản phẩm được làm mát ở nhiệt độ 25 độ C.
Khử trùng UHT là công nghệ hiện đại, tiên tiến và đáng tin cậy trong việc tiệt trùng trà. Qua quá trình này, mọi tác nhân gây hại như virus, vi khuẩn, vi sinh vật bị tiêu diệt triệt để, đảm bảo trà mang hương vị thơm ngon và an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng.
Chiết rót và đóng chai
Sau khi khử trùng, về cơ bản, sản phẩm đã hoàn thành. Tiếp theo, trà được đóng gói trong chai PET và viền mí, đóng nắp chai. Lưu ý, bộ phận chiết rót và khử trùng phải đạt điều kiện vô trùng. Không khí đưa vào buồng chiết rót phải bao gồm lọc vô trùng, lọc tinh, lọc thô.
Đầu tiên, máy rửa chai sẽ rửa sạch các chai PET và tiến hành cấp chai vào băng chuyền, sau đó di chuyển đến các đầu chiết rót.Thông qua đầu chiết, sản phẩm sẽ được chiết vào chai. Các chai tiếp tục đi đến bộ phận cấp nắp, đóng nắp chai và dán nhãn. Như vậy, sản phẩm nước giải khát trà xanh đã hoàn thiện.
Tìm hiểu thêm: Khám phá sơ đồ quy trình sản xuất nước uống đóng chai
3. Một số thiết bị dùng trong dây chuyền sản xuất nước giải khát trà xanh
Dưới đây là các thiết bị thường được sử dụng trong dây chuyền sản xuất nước giải khát trà xanh:
- Thiết bị nấu syrup: Thiết bị này được chế tạo bằng thép không rỉ, có dạng hình trụ, đáy cầu. Ở đáy thiết bị và xung quanh phần thân dưới có lớp vỏ áo dùng để gia nhiệt bằng hơi. Bên trong thiết bị có cánh khuấy dùng để đảo nguyên liệu.
- Thiết bị lọc khung bản: Thiết bị có khả năng chịu được tác động của môi trường lọc như cháy nổ, hoá học, nhiệt độ, độ bền về áp suất, độ thấm ướt. Ưu điểm của loại máy này là có thời gian lọc nhanh, diện tích bề mặt lọc lớn, độ ẩm thấp, độ bền cao, chi phí thấp,...
- Thiết bị trao đổi nhiệt dạng bản mỏng: Quá trình truyền nhiệt đạt hiệu quả tối ưu nhờ sử dụng vật liệu mỏng nhất cho bề mặt truyền nhiệt. Ngoài ra, dòng chảy rối trong môi trường giúp quá trình đối lưu diễn ra thuận lợi, từ đó làm tăng hiệu quả truyền nhiệt giữa các môi trường.
- Một số loại thiết bị khác: Thiết bị diệt men bằng không khí nóng, thiết bị vò trà, thiết bị trích ly nhiều bậc, thiết bị phối trộn,...
4. Chất lượng thành phẩm
- Màu: Thành phẩm có màu vàng nhạt.
- Mùi: Có mùi hương của trà (hoặc bổ sung một số hương vị khác như dâu, nho, chanh,...).
- Vị: Chua, ngọt và chát.
- Một số yêu cầu khác: Enzyme bị hoàn toàn vô hoạt, pha lỏng đồng nhất và không có tạp chất lạ.
VCR đã cung cấp thông tin liên quan đến công nghệ sản xuất nước giải khát trà xanh qua bài viết trên. Mong rằng, bạn đọc sẽ hình dung được quy trình sản xuất của nước trà xanh giải khát và áp dụng vào doanh nghiệp của mình thành công.