ISO 9000 là gì? Tổng quan nội dung về tiêu chuẩn ISO 9000

Vậy để chất lượng sẩn phẩm, dịch vụ tăng lên cũng như làm khách hàng hài lòng thì những doanh nghiệp đó phải làm như thế nào ? Câu trả lời chính là tiêu chuẩn ISO 9000.

Vậy ISO 9000 là gì ? Nội dung về tiêu chuẩn này như thế nào ? Cùng Thiết bị phòng sạch VCR tìm hiểu qua bài viết sau.

1. Tiêu chuẩn ISO 9000 là gì ?

ISO 9000 là một bộ tiêu chuẩn quốc tế, về quản lý và đảm bảo chất lượng – cơ sở và từ vựng. Tiêu chuẩn này đưa ra các khái niệm, từ vựng cơ bản và các nguyên tắc cho hệ thống quản lý chất lượng, đồng thời đưa ra những cơ sở cho một số tiêu chuẩn khác liên quan.

ISO 9000 phát triển nhằm giúp các cơ sở, doanh nghiệp tài liệu hóa mọi yếu tố một cách hiệu quả của hệ thống chất lượng cần thiết, để duy trì một hệ thống chất lượng và có kết quả tốt. Bên cạnh đó, tiêu chuẩn này không dành riêng cho bất kỳ một ngành nào cả, nó có thể được áp dụng cho các tổ chức, ở mọi quy mô.

2. Lịch sử hình thành ISO 9000

Tháng 3/1987: ISO – Tổ chức tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) đã công bố ISO 9000 lần đầu tiên.

3. Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 gồm có những tiêu chuẩn nào ?

Tiêu chuẩn ISO 9000 đưa ra những phương pháp thực hành tốt nhất, hướng dẫn, từ vựng tiêu chuẩn cho hệ thống quản lý chất lượng.

Bộ tiêu chuẩn này được xuất bản lần đầu tiên năm 1987 bởi ISO và vào những năm 1990, nó bắt đầu lan sang Mỹ sau khi đã nổi tiếng ở Châu Âu.

Tiêu chuẩn này đã được sửa đổi năm 2000 và 2008, khi quan điểm của thế giới về đảm bảo chất lượng ngày một thay đổi và phải triển.

ISO 9000 chỉ đưa ra những nguyên tắc cơ bản, các từ vựng về hệ thống quản lý chất lượng, chính vì thế nên các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp không thể được chứng nhận theo tiêu chuẩn ISO 9000.

Các tổ chức, doanh nghiệp có thể đạt chứng nhận ISO 9001 (đây là tiêu chuẩn duy nhất nằm trong bộ ISO 9000) và nó một quá trình kéo dài hơn một năm và yêu cầu tài liệu quan trọng để chứng minh sự phù hợp.

Bộ ISO 9000 gồm có những tiêu chuẩn cơ bản như sau:

• ISO 9000:2015: Hệ thống quản lý chất lượng - Cơ sở và từ vựng
• ISO 9001:2015: Hệ thống quản lý chất lượng - Các yêu cầu
• ISO 9004:2018: Quản lý chất lượng – Chất lượng của một tổ chức – Những hướng dẫn để đạt được thành công bền vững của tổ chức
• ISO 19011:2018: Hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý chất lượng hoặc hệ thống quản lý môi trường

4. Mục đích của Tiêu chuẩn ISO 9000 là gì?

ISO 9000 có mục đích chính là cung cấp một khuôn khổ được kiểm tra theo thời gian nhằm giúp các tổ chức, doanh nghiệp thiết lập, tuân theo một cách tiếp cận có hệ thống để quản lý các quy trình của tổ chức nhằm tạo ra chất lượng nhất quán.

Lưu ý nhỏ: Hãy mua một bản sao về tiêu chuẩn ISO 9000 và ISO 9001, trước khi bắt đầu triển khai hệ thống quản lý chất lượng. Đọc và làm quen với ngôn ngữ, khái niệm của chúng. Các tiêu đề điều khoản trong ISO 9001 khá dễ hiểu, dù được viết bằng ngôn ngữ khá dày đặc.

5. Tiêu chuẩn ISO 9000 có liên quan tới ISO 9001 như thế nào?

Trong khi ISO 9000 là một bộ các tiêu chuẩn quản lý chất lượng, thì ISO 9001 là một tiêu chuẩn ở trong bộ ISO 9000.

Bộ ISO 9000 cũng chứa một tiêu chuẩn riêng có tên là ISO 9000. Nó đưa ra những từ vựng và nguyên tắc cơ bản về hệ thống quản lý chất lượng - QMS.

Trong khi ISO 9001 xác định các yêu cầu mà tổ chức, doanh nghiệp phải đáp ứng để đạt được chứng nhận, thì ISO 9000 giải thích các nguyên tắc của hệ thống quản lý chất lượng.

Tiêu chuẩn ISO 9000 gồm các định nghĩa, thuật ngữ khác nhau không thể thiếu để phát triển sự hiểu biết đúng đắn về các khái niệm quản lý chất lượng được sử dụng bởi tiêu chuẩn ISO 9001.

6. Tiêu chuẩn ISO 9000 có những phiên bản nào ?

• Tiêu chuẩn ISO 9000:1987 - Tiêu chuẩn về quản lý và đảm bảo chất lượng; Hướng dẫn lựa chọn và sử dụng.
• Tiêu chuẩn ISO 9000:2000 – Hệ thống quản lý chất lượng cơ sở, từ vựng
• Tiêu chuẩn ISO 9000:2005 – Hệ thống quản lý chất lượng cơ sở, từ vựng
• Tiêu chuẩn ISO 9000:2015 – Hệ thống quản lý chất lượng cơ sở, từ vựng

7. Nội dung của tiêu chuẩn ISO 9000:2015

Tiêu chuẩn ISO 9000 được xem như là bản đồ dẫn đường cho toàn bộ chuỗi.

• Trong khi ISO 9001: tập trung vào các yêu cầu và 10 điều khoản
• ISO 9004 giúp thiết lập hệ thống chất lượng phù hợp với tình huống cụ thể. Nó cung cấp những hướng dẫn nhằm giải thích các yếu tố được yêu cầu trong tiêu chuẩn ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003.
• ISO 9000 tập trung vào các khái niệm, nguyên tắc, thuật ngữ

Nội dung tiêu chuẩn ISO 9000 gồm có 4 phần chính như sau

1. Phạm vi áp dụng

2. Những khái niệm cơ bản và nguyên tắc quản lý chất lượng

2.3. Nguyên tắc quản lý chất lượng

2.4. Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng sử dụng các khái niệm và nguyên tắc cơ bản.

3. Thuật ngữ và định nghĩa

3.1 Thuật ngữ liên quan đến con người

3.2 Thuật ngữ liên quan đến tổ chức

3.3. Thuật ngữ liên quan tới hoạt động

3.4. Thuật ngữ liên quan tới quá trình

3.5 Thuật ngữ liên quan đến hệ thống

3.6 Thuật ngữ liên quan đến yêu cầu

3.7 Thuật ngữ liên quan đến kết quả

3.8 Thuật ngữ liên quan đến dữ liệu, thông tin và tài liệu

3.9 Thuật ngữ liên quan đến khách hàng

3.10 Thuật ngữ liên quan đến đặc tính

3.11 Thuật ngữ liên quan đến hành động

3.12 Thuật ngữ liên quan đến đánh giá

Phụ lục A (tham khảo)

Mối quan hệ giữa các khái niệm và biểu diễn chúng dưới dạng sơ đồ.

8. Các nguyên tắc của ISO 9000

Các nguyên tắc tiêu chuẩn ISO 9000 là bắt buộc có đối với hầu hết các tổ chức, doanh nghiệp. Chúng tập trung vào 7 nguyên tắc dưới đây:

8.1. Lấy khách hàng trọng điểm

• Hiểu được những nhu cầu của khách hàng hiện tại và tương lai
• Điều chỉnh những mục tiêu tổ chức với nhu cầu, mong đợi của khách hàng
• Đáp ứng những yêu cầu, đo lường sự hài lòng của khách hàng
• Quản lý những mối quan hệ với khách hàng
• Mục tiêu hướng tới là vượt quá mong đợi của khách hàng
• Tìm hiểu thêm về những trải nghiệm và sự hài lòng của khách hàng

8.2. Khả năng lãnh đạo

• Xây dựng tầm nhìn, định hướng cho tổ chức
• Đặt mục tiêu
• Mô hình hóa những giá trị tổ chức
• Thiết lập niềm tin
• Trang bị, trao quyền cho nhân sự
• Ghi nhận mọi đóng góp của mọi người
• Tìm hiểu nhiều hơn về khả năng lãnh đạo

8.3. Sự tham gia

• Đảm bảo việc sử dụng và đánh giá cao khả năng của mọi người.
• Làm cho mọi người thấy họ có trách nhiệm
• Cho phép học tập, chia sẻ kiến thức, thảo luận mở các vấn đề và tham gia vào việc cải tiến liên tục
• Đánh giá hiệu suất của từng cá nhân
• Tìm hiểu nhiều hơn sự tham gia của mỗi cá nhân.

8.4. Phương pháp tiếp cận theo quy trình

• Các hoạt động được quản lý theo quy trình
• Đo lường khả năng các hoạt động
• Xác định mối liên hệ giữa các hoạt động với nhau
• Các cơ hội cải tiến được ưu tiên
• Triển khai nguồn lực có hiệu quả
• Tìm hiểu về chế độ xem quy trình làm việc
• Xem thêm những công cụ phân tích quy trình

8.5. Sự cải tiến

• Cải thiện năng lực, hiệu suất tổ chức
• Điều chỉnh hoạt động cải tiến
• Trao quyền cho mọi người trong việc cải tiến
• Đo lường nhất quán về sự cải tiến
• Tôn vinh
• Tìm hiểu nhiều hơn về những cách tiếp cận để cải tiến diễn ra liên tục

8.6. Dựa trên bằng chứng để ra quyết định

• Khả năng truy cập dữ liệu phải đảm bảo độ chính xác, đáng tin cậy
• Phân tích dữ liệu bằng những phương pháp thích hợp.
• Dựa trên những phân tích để đưa ra các quyết định
• Cân bằng giữa những kinh nghiệm thực tế và việc phân tích dữ liệu
• Ra quyết định qua việc xem các công cụ

8.7. Quản lý các mối quan hệ

• Để quản lý chi phí, tối ưu nguồn lực, tạo ra giá trị cần phải xác định, lựa chọn nhà cung cấp.
• Xây dụng mối quan hệ ngắn hạn và dài hạn
• Chia sẻ những kiến thức chuyên môn, thông tin, tài nguyên, kế hoạch với đối tác
• Hợp tác trong những hoạt động cải tiến, phát triển
• Ghi nhận những thành công của nhà cung cấp
• Tìm hiểu nhiều hơn về chất lượng của nhà cung cấp và xem thêm những tài nguyên liên quan đến quản lý chuỗi cung ứng.

Các nguyên tắc này sẽ tác động đến việc thực hiện các yêu cầu dù không phải là những yếu tố mà một tổ chức được đánh giá hay chứng nhận trực tiếp.

9. Ưu điểm khi áp dụng tiêu chuẩn ISO 9000

• Tạo ra, liên tực cải tiến quy trình hoạt động một cách hiệu quả, nâng cao năng suất, không gây lãng phí, tiếp thị tốt hơn và đặc biệt là nâng cao sự hài lòng và giữ chân khách hàng tốt.
• Tiêu chuẩn ISO 9000 giúp cho các tổ chức/doanh nghiệp làm khách hàng hài lòng, đáp ứng được những yêu cầu đã quy định, được cải tiến liên tục thì được xem là bước đầu (hay còn gọi là mức cơ bản) của hệ thống chất lượng.
• Mở rộng phạm vi, cơ hội kinh doanh, tăng thị phần, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.. khi đạt được chứng nhận ISO (thường là điều kiện tiên quyết)

Trên đây là những nội dung tổng quan về tiêu chuẩn ISO 9000 mà VCR chia sẻ. Hi vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về bộ tiêu chuẩn này.

Phuong.