GMP HACCP và SSOP là gì? GMP HACCP và SSOP có mối liên hệ như thế nào?
GMP HACCP và SSOP đều hướng đến mục đích chung là an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Vậy GMP HACCP và SSOP là gì, các tiêu chuẩn này có gì giống và khác nhau? Mời các bạn cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
GMP, HACCP và SSOP là gì?
GMP là gì?
GMP (Good Manufacturing Pratice) - Thực hành sản xuất tốt, là bộ nguyên tắc gồm các tiêu chuẩn, biện pháp cho quy trình hoặc các biện pháp sản xuất mà các cá nhân, doanh nghiệp phải tuân thủ để đảm bảo chất lượng sản phẩm trước khi tới tay người tiêu dùng.
GMP được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau: dược phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế… và là điều kiện và tiêu chuẩn cơ bản để xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000. GMP yêu cầu phải đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn cả trước, trong và sau quá trình sản xuất.
HACCP là gì?
HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) - Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn là những nguyên tắc được sử dụng trong việc thiết lập hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Đây là hệ thống được xây dựng nhằm mục đích xác định, đánh giá, phân tích các mối nguy đáng kể trong an toàn thực phẩm. Từ đó đưa ra biện pháp kiểm soát, ngăn ngừa, loại bỏ hoặc đưa chúng về ngưỡng có thể chấp nhận được.
HACCP được nhiều nước trên thế giới quy định bắt buộc áp dụng trong xuyên suốt toàn bộ chuỗi thực phẩm từ khi nhập nguyên liệu đầu vào tới bước tiêu thụ cuối cùng. Hệ thống HACCP hướng đến bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng thay vì kiểm soát chất lượng sản phẩm.
Uỷ ban Tiêu chuẩn Thực phẩm quốc tế (CODEX) cũng khuyến cáo việc nên áp dụng HACCP kết hợp với việc duy trì điều kiện sản xuất (GMP) để nâng cao hiệu quả của việc đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.
SSOP là gì?
SSOP (Sanitation Standard Operating Procedures) là Quy trình làm vệ sinh và thủ tục kiểm soát vệ sinh, hay nói cách khác là Quy trình vận hành tiêu chuẩn vệ sinh. Nó còn được nhắc đến với tên gọi khác là GHP.
SSOP là một trong những tiêu chuẩn doanh nghiệp bắt buộc phải áp dụng, và có mỗi liên hệ với GMP và HACCP. SSOP và GMP giúp kiểm soát các điểm CP ngay cả khi không có tiêu chuẩn HACCP.
Các nội dung chủ yếu của GMP, HACCP và SSOP
GMP
Nội dung của tiêu chuẩn GMP bao gồm các tiêu chuẩn về mọi yếu tố trong nhà máy GMP, bao gồm: Tổ chức nhân sự, Cơ sở sản xuất, Máy móc thiết bị, Hồ sơ tài liệu, Sản xuất, Kiểm tra chất lượng, Khiếu nại và thu hồi sản phẩm và Tự thanh tra.
Có 5 nội dung quan trọng như sau:
1. Nhân sự và đào tạo GMP
2. Thủ tục
3. Sản phẩm và nguyên vật liệu
4. Mặt bằng và thiết bị
5. Quy trình
HACCP
- HACCP là một công cụ để đánh giá các mối nguy và thiết lập các hệ thống kiểm soát.
- HACCP tập trung vào việc phòng ngừa nhiều hơn, thay cho việc kiểm tra thành phẩm.
- HACCP được áp dụng trong suốt cả chuỗi thực phẩm, từ khâu ban đầu tới khâu tiêu thụ cuối cùng.
- Việc áp dụng thành công HACCP đòi hỏi sự cam kết và sự tham gia của ban lãnh đạo và toàn bộ doanh nghiệp.
- Việc áp dụng HACCP phù hợp với việc thực hiện các hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001; Hệ thống ISO 22000.
SSOP
Nội dung tiêu chuẩn SSOP bao gồm các lĩnh vực sau:
- SSOP 1: An toàn nguồn nước
- SSOP 2: An toàn nước đá
- SSOP 3: Các bề mặt tiếp xúc sản phẩm
- SSOP4: Ngăn ngừa nhiễm chéo
- SSOP 5: Vệ sinh cá nhân
- SSOP 6: Bảo vệ sản phẩm không bị nhiễm bẩn
- SSOP 7: Sử dụng và bảo quản hóa chất
- SSOP 8: Sức khỏe của công nhân
- SSOP 9: Kiểm soát các động vật gây hại
- SSOP 10: Vệ sinh chất thải
- SSOP 11: Thu hồi sản phẩm
GMP, HACCP và SSOP có mối liên hệ như thế nào?
GMP và HACCP đều có mối quan hệ trực tiếp tới quá trình sản xuất sản phẩm, đặc biệt là xuyên suốt chuỗi cung ứng sản phẩm. Vậy GMP HACCP có mối liên hệ như thế nào?
HACCP chú trọng vào an toàn thực phẩm và sức khỏe người tiêu dùng. Trong khi tiêu chuẩn GMP hướng tới đảm bảo chất lượng trong quá trình sản xuất và sản phẩm đầu ra. Tuy hai tiêu chuẩn hướng tới mục đích khác nhau, nhưng cũng hỗ trợ cho nhau. GMP chính là một trong hai chương trình tiên quyết mà doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức sản xuất, chế biến thực phẩm phải áp dụng trước khi triển khai chương trình HACCP.
Ngoài tiêu chuẩn GMP, các doanh còn cần thực hiện chương trình SSOP – Sanitation Standard Operating Procedures – Quy trình làm vệ sinh và thủ tục kiểm soát vệ sinh. Cả hai tiêu chuẩn này đều có tính chất hỗ trợ để HACCP được triển khai một cách hiệu quả hơn, giúp giảm thiểu tối đa xác xuất tồn tại mối nguy trong quá trình sản xuất.
Phân biệt GMP, HACCP và SSOP
STT | Tiêu chí | Tiêu chuẩn HACCP |
Tiêu chuẩn GMP |
Tiêu chuẩn SSOP |
1 | Khái niệm |
HACCP là viết tắt của Hazard Analysis and Critical Control Point System, có nghĩa là Hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát tới hạn. |
GMP là viết tắt của Good Manufacturing Practices, có nghĩa là Tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt. |
SSOP là viết tắt của Sanitation Standard Operating Procedures, có nghĩa là Quy trình làm vệ sinh và thủ tục kiểm soát vệ sinh. |
2 | Bản chất vấn đề |
Phân tích mối nguy và kiểm soát tới hạn |
Quy phạm sản xuất |
Quy phạm vệ sinh |
3 | Đối tượng |
Các điểm kiểm soát tới hạn |
Điều kiện sản xuất |
Điều kiện sản xuất |
4 | Vai trò |
Nâng cao uy tín chất lượng sản phẩm, khả năng cạnh tranh, khả năng chiếm lĩnh mở rộng thị trường đặc biệt với xuất khẩu. |
Chất lượng sản phẩm đảm bảo, tiết kiệm chi phí, tăng năng suất lao động, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. |
SSOP cùng với GMP kiểm soát các điểm CP, giúp làm tăng hiệu quả của kế hoạch HACCP, giảm số điểm kiểm soát tới hạn (CCP). |
5 | Nội dung |
12 bước xây dựng hệ thống tiêu chuẩn HACCP: 1. Thành lập đội HACCP. 2. Mô tả sản phẩm. 3. Xác định mục đích sử dụng của sản phẩm. 4. Thiết lập sơ đồ quy trình công nghệ. 5. Kiểm tra sơ đồ quy trình công nghệ. 6. Tiến hành phân tích mối nguy. 7. Xác định điểm kiểm soát tới hạn (CCP). 8. Thiết lập các giới hạn tới hạn. 9. Thiết lập hệ thống giám sát. 10. Đề ra hành động sửa chữa. 11. Thiết lập các thủ tục lưu trữ hồ sơ. 12. Xây dựng các thủ tục thẩm tra. |
1. Mô tả về yêu cầu kỹ thuật hoặc quy trình chế biến tại công đoạn hoặc một phần sản xuất của công đoạn đó. 2. Nêu rõ lý do thực hiện yêu cầu hoặc quy trình kỹ thuật đã nêu. 3. Các thao tác, thủ tục được mô tả chính xác và tuân thủ theo công đoạn sản xuất nhằm đảm bảo các yêu cầu về chất lượng, vệ sinh cho sản phẩm, phù hợp về tiêu chuẩn kỹ thuật. 4. Việc thực hiện và giám sát GMP được phân công cụ thể. |
Hệ thống lĩnh vực cần xây dựng theo tiêu chuẩn SSOP, bao gồm: – SSOP 1: An toàn của nguồn nước. – SSOP 2: An toàn của nước đá. – SSOP 3: Các bề mặt tiếp xúc với sản phẩm. – SSOP 4: Ngăn ngừa sự nhiễm chéo. – SSOP 5: Vệ sinh cá nhân. – SSOP 6: Bảo vệ sản phẩm không bị nhiễm bẩn. – SSOP 7: Sử dụng, bảo quản hóa chất. – SSOP 8: Sức khỏe công nhân. – SSOP 9: Kiểm soát động vật gây hại. – SSOP 10: Chất thải. – SSOP 11: Thu hồi sản phẩm. |
6 | Tính pháp lý |
Bắt buộc với thực phẩm nguy cơ cao |
Bắt buộc | Bắt buộc |
7 | Thời gian |
Sau hoặc đồng thời với GMP và SSOP |
Trước HACCP |
Trước HACCP |
Ý nghĩa của GMP HACCP
GMP HACCP khi được doanh nghiệp áp dụng đồng thời sẽ thể hiện những lợi ích lớn qua nhiều phương diện và đối tượng. Người tiêu dùng sẽ được tiếp cận và sử dụng các sản phẩm chất lượng, an toàn với sức khỏe. Mặt khác, các lợi ích doanh nghiệp thu được có thể kể tới:
- Giảm thiếu chi phí và nguy cơ thu hồi sản phẩm
- Nâng cao uy tín cho doanh nghiệp, củng cố niềm tin của khách hàng
- Nâng cao ý thức công nhân viên sản xuất
- Xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp
- Giảm thiểu tình trạng sản phẩm gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người tiêu dùng dẫn đến phải đền bù
- Tăng cơ hội mở rộng thị trường quốc tế
- Các cơ quan chức năng có thẩm quyền nhờ đó cũng có thể quản lý một cách có hệ thống, hiệu quả hơn các loại thực phẩm được cung ứng trên thị trường.
Tóm lại, GMP, HACCP và SSOP kiểm soát tất cả những yếu tố liên quan tới chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm trong toàn quá trình trước, trong và sau sản xuất, chế biến… và đều là những tiêu chuẩn mà các doanh nghiệp cần tuân thủ thực hiện.
PN